Index spelbeschrijvingen

Samenvattend
Positief: simpele regels, familiespel, geluksfactor niet echt storend
Negatief: geluksfactor vanwege het blind trekken van kaartjes

Beoordeling

Relevante links
Officiële Carcassonne pagina (Duitstalig)
Carcassonne varianten (Duitstalig)
Nederlandstalig Carcassonne site

Carcassonne

Naam: Carcassonne Uitgever: Hans im Glück / 999 Games Aantal spelers: 2-5 (2-6 met uitbreiding) Leeftijd: vanaf 10 jaar Ontwerper: Klaus-Jürgen Wrede Tijdsduur: ongeveer 30-45 minuten Prijs: ongeveer 19 € (de grotere uitbreidingen ongeveer 12 €)

In Carcassonne bouw je een land door middel van het aanleggen van landtegels. De belangrijkste elementen op de tegels zijn gras (weide), stadsdelen, wegen en kloosters. Op 1 tegel kunnen meerdere van deze elementen aanwezig zijn. Daarnaast heeft elke speler horigen, die hij naar believen in kan zetten als boeren (op het gras), ridders (op de stadsdelen), monniken (op de kloosters) of struikrovers (op de weg).

Elke beurt neemt een speler van de gedekte stapel met tegels 1 tegel, en legt die aan. Vervolgens mag hij (alleen op de zojuist aangelegde tegel) een horige plaatsen. De boeren worden op het weidegedeelte gezet, de struikrover op de weg, een monnik op een klooster, of een ridder in een stadsdeel. De puntentelling loopt gedurende het hele spel door, en aan het eind van het spel is er een eindtelling.

De puntenverdeling gedurende het spel is als volgt:
- voor elke afgesloten weg (van kruising/splitsing naar kruising/splitsing) ontvangt de speler met een struikrover op die weg evenveel punten als het aantal tegels waaruit de weg bestaat.
- voor elk afgebouwd klooster (het klooster is geheel omgeven door tegels) 9 punten
- voor elke afgebouwde stad 2 punten voor elke tegel waaruit de stad bestaat, met 2 bonuspunten voor een stadsdeel met stadswapen

De eindpuntentelling:
- voor elk wegdeel van een niet afgebouwde weg 1 punt voor de speler met een struikrover op die weg
- voor elke tegel waarmee het niet afgebouwde klooster is omgeven krijgt de speler met de monnik op dat klooster 1 punt
- voor elke niet afgebouwd stadsdeel 1 punt, met 1 bonuspunt voor een stadswapen
- voor elke afgebouwde stad op de weide waarop een speler een boer heeft staan, krijgt die speler 4 punten. In een latere herdruk is dit puntenaantal teruggebracht tot 3.

Horigen kunnen gedurende het spel teruggenomen worden, als een stad, een weg of een klooster is afgebouwd. De horige kan dan opnieuw ingezet worden. Daarnaast mag er geen horige ingezet worden als boer op een weide waar al een boer staat, of op een weg waarop zich al een struikrover bevindt, etc. Je kunt er bijvoorbeeld wel voor zorgen dat bijvoorbeeld 2 weides verbonden worden, zodat er meerdere boeren op 1 weide staan. Bij de eindtelling krijgt de speler met de meeste boeren op de weide de punten voor elke afgebouwde stad.

Edities en veranderde/afwijkende regels
Oudere edities hebben op sommige punten iets andere regels dan de nieuwere herdukken. Eentje is hierboven al genoemd: 3 punten voor een afgebouwde stad in een weiland in plaats van 4. Een andere regel die in de loop der tijd veranderd is, is de regel dat een kleine afgebouwde stad van 2 tegels groot maar 2 punten oplevert in plaats van 4. In latere regels is die uitzondering weggelaten omwille van de eenvoud. Een andere regel die aangepast is, is de boerenregel dat per stad gekeken werd wie de meerderheid van de boeren aangrenzend aan de stad had, en dan de punten werden geteld. Je gaat dus elke stad afzonderlijk af. Later is dat veranderd, en wordt er gekeken naar elke boer afzonderlijk. De afgebouwde steden die hij verzorgt worden geteld. Dat betekent dus, dat het kan voorkomen dat een stad 2 of zelfs 3 maal punten kan opleveren, afhankelijk van de verdeling van de weilanden er rondom heen. Het maakt het tellen een stuk gemakkelijker. Het is dus zaak om met onbekende spelers eerst even deze regels door te nemen, en van te voren te besluiten welke regels er gebruikt worden.

Uitbreiding De Rivier Tijdens het Spellenspektakel 2002 werd gratis (!) een uitbreiding voor Carcassonne weggegeven met de naam De Rivier. De uitbreiding bestaat uit 12 nieuwe tegeltjes, met op elke tegel een stukje rivier. Die tegels worden om beurten door de spelers als eerste gelegd (met de mogelijkheid horigen in te zetten); pas daarna komen de 'normale' tegels. Een grappige uitbreiding, waardoor je het spel net even anders kunt starten. Het geeft iets meer afwisseling. Later is deze kleine uitbreiding standaard opgenomen in het basisspel en is niet meer als losse uitbreiding te koop.

Uitbreiding Die Erweiterung (De Uitbreiding)
Deze uitbreiding is de eerste grotere uitbreiding die uitkwam in 2002 en hij kost zo'n € 12. Deze uitbreiding wordt ook wel eens Herbergen & Kathedralen genoemd. De Uitbreiding maakt het spel beduidend anders. Meer nog, dan De Rivier. In de uitbreiding zitten 18 nieuwe landschapskaartjes, puntenkaarten, een extra kleur (grijs) zodat je het spel met 6 mensen kunt spelen, en voor elke kleur een extra grote horige, die telt als 2 horigen. Meest opvallend aan de nieuwe landschapskaarten zijn de twee kathedraalkaartjes. Die kun je in een stad leggen, zodat de waarde van elke stadstegel niet 2, maar 3 punten is. Mits je de stad af weet te bouwen. Want als je de stad met de kathedraal aan het eind van het spel niet afgebouwd hebt, dan krijg je helemaal geen punten! Iets dergelijks geldt ook voor de tegels waarop een klein meertje met herberg staat afgebeeld. De straat waaraan deze herberg ligt, is dubbel zoveel punten waard, mits je de straat weet af te bouwen (en er een struikrover op hebt staan, uiteraard) voor het einde van het spel. Is de straat niet af, dan ontvang je geen punten.

Uitbreiding Kooplieden en Bouwmeesters
De tweede grotere uitbreiding die begin 2003 uitkwam. 24 nieuwe tegels, plus in elke kleur (6 kleuren zodat hij ook met De Uitbreiding te spelen is) een bouwmeester en een varkentje. Ook zit er een stoffen zakje bij waar je alle tegels in kunt doen. Wel handig, aangezien de achterkanten van de tegels uit het basisspel en de uitbreidingen kleurverschil vertonen.
Het overgrote deel van de nieuwe tegels bestaat uit stadstegels met daarop grondstoffen afgebeeld. Er zijn drie soorten grondstoffen (bier, graan en doek) en elke keer krijgt diegene die een stad afbouwt de grondstoffen die in de stad afgebeeld staan. Voor elke grondstof waarin je aan het eind van het spel de meerderheid bezit krijg je 10 punten extra.
De bouwmeesterpion kun je op een weg of in een stad inzetten. Voorwaarde is dat je er al een eigen gewone horige in hebt staan. Op het moment dat je een stad met bouwmeester (en pion) uitbreidt, mag je nog een extra tegel pakken. Kun je die ook aanleggen aan die stad, dan krijg je niet een tweede keer een extra tegel. Wel als je in je volgende beurt weer een tegel trekt en die aan je stad aanlegt.
Het varkentje verhoogt de punten die je voor een afgemaakte stad in een weiland krijgt met 1. Dat geldt alleen voor het weiland waar het varkentje in geplaatst is.

Uitbreiding Koning & Verkenner
Deze tweede kleine uitbreiding werd tijdens spellenbeurs Spiel in Essen (Duitsland) gratis uitgedeeld. Ook wie kaartjes voor het Spellenspektakel in de voorverkoop had gekocht, kon hem gratis op de beurs afhalen. Een kleine hoeveelheid is op dit moment (december 2003) aan winkels uitgeleverd, en kost rond de 3 €. Hoe lang deze in de reguliere verkoopkanalen te krijgen zal zijn is onbekend. De mini-uitbreiding is 12 tegels groot. 5 tegels voor Carcassonne: Jagers & Verzamelaars (oranje doos; geen uitbreiding op Carcassonne, en dus speelbaar zonder) en 7 tegels voor Carcassonne. Gezien dit een bespreking is van Carcassonne, en niet Carcassonne: Jagers & Verzamelaars, worden hier alleen de 7 tegels beschreven. 5 van de 7 tegels zijn tegels die gewoon getrokken kunnen worden. 4 daarvan zien er apart uit. Zo is er een tegel met daarop een stukje stad én een klooster.

Verder zijn er twee tegels die opzij gelegd worden. Het zijn de Koning en de Roofridder. De speler dia als eerste zijn stad afbouwt, krijgt het tegeltje met de Koning erop. Als er later een speler een grotere stad (lees: 'groter' qua oppervlakte, en niet 'groter' op basis van punten die de stad oplevert) weet te bouwen, dan verhuist de tegel naar deze speler. Wie aan het eind van het spel de Koning in bezit heeft, krijgt nog eens 1 punt extra voor elke afgebouwde stad (in het hele spel). Iets dergelijks geldt voor de Roofridder. De speler die de eerste weg afbouwt, krijgt de roofridder, en een speler die later een langere weg afbouwt, neemt hem over. Wie aan het eind van het spel de Roofridder in bezit heeft, krijgt voor elke afgebouwde weg 1 punt extra.

Mening

Moelijkheidsgraad
De regels zijn eenvoudig, en dat maakt het een luchtig spel.

Speelplezier
Een luchtig en vlot te spelen spel, met een behoorlijke geluksfactor, die 'm zit in het omdraaien van landtegels van een afgedekte stapel. Toch vind ik de impact daarvan op het spel wel meevallen. Je kunt, ook met willekeurige tegels, nog een heleboel kanten op. In ieder geval stoort die geluksfactor me niet. Een hardstikke leuk spel, en beslist een aanrader voor spelers die niet bekend zijn met dergelijke spellen. Mocht je een pittiger spel zoeken, probeer dan Conquistador.
Met de uitbreidingen wordt het spel anders. Je moet, met Die Erweiterung, gaan gokken: zal ik de stad met de kathedraal kunnen afbouwen, en steek ik daar energie in? Of ga ik toch voor de kleinere steden? Hetzelfde geldt voor straten die voorzien zijn van een herberg.
Zelf vind ik de uitbreiding Kooplieden & Bouwmeesters geslaagder dan de andere uitbreidingen. De Rivier voegt niet echt veel toe, en de radicale kathedralen uit De Uitbreiding maken dat de punten nog wel eens vreselijk uiteenlopen. Heb je een beetje geluk met trekken, dan scoor je erg hoog, en dat is vaak door medespelers niet meer in te halen. Kooplieden & Bouwmeesters vind ik wat dat betreft wat gebalanceerder.

Design en functionaliteit
Degelijk en compact. Eigenlijk net te groot om mee te nemen op vakantie, jammer genoeg. Verder zit er een kleurverschil in de achterkanten van het basisspel Carcasonne en Die Erweiterung. We hebben dat opgelost door alle tegels in een tonnetje te gooien, zodat er echt blind getrokken kan worden. Je zou er ook een zakje voor kunnen nemen, of Kooplieden & Bouwmeesters kunnen kopen, waar standaard een stoffen zakje meegeleverd wordt.

EINDBEOORDELING: